Asgari ücret 2022 yılı sonu geldiğinde, asgari beslenmeyi dahi sağlayamıyor. Nasıl sağlasın ki? Dördü bırakın, iki kişilik bir ailenin tek geçim kaynağı ise eğer, ve aylar 30 gün çekmeye devam ediyorsa, gün başına 183.3 lira (Amerikalının saatlik ücreti) düşer ki, daha yere düşmeden sıcak havada buharlaşan yağmur damlaları gibi, mutlaka ayın başında, parmaklar arasından kayıp gider. Bu ücret bir defaya mahsus ya da kısa bir süreliğine olsa dayanmaz mı insan? Ama mesleğinde basamak atlama imkanı olmayan ve çalışmaya başladığı günden itibaren 25 senedeki 300 ayda boyunca benzer düzeyde bir geliri, o da işi olursa ancak olabilecek çoğunluktaki milyonlar için, aile boyu bir zorunlu hücre hapsi gibi asgari ücret. Özellikle şehirde yaşıyorsa kişi, sağlıklı ve dengeli beslenemez, konforlu barınamaz, gezip görüp eğlenemez, yeterince ısınamaz, çocuğu varsa, istediği türden bir eğitim veren okula gönderemez, hastalanırsa 5 dakikadan uzun süre muayene olamaz... Yarın için bir kenara bir şey koyamadığından ve ailesinin günlük ihtiyaçlarını dahi tam karşılayamadığından eziklik duyar içinde ve her tür ekonomik rüzgara karşı aşırı duyarlıdır. Ve bu durumdaki kişilerin yakınmayı bırakın, o ücreti dahi alamayan, dolayısıyla bir hücrelik kalacak yeri ve düzenli yiyecek ekmeği de olmayıp sosyal yardımlarla geçinen işsiz milyonlara bakıp ayrıcalıklarının farkında ve hep şükür içinde olmaları beklenmektedir. Ayrıcalıklı olmak ne kolay ve ne zor bu diyarda! Korkuyla terbiye, bir tür.
Asgari geçim sağlaması beklenen ücret ne olmalı? Dünyada ülke sınırlarının, başta sermayeye olmak üzere açıldığı, gelir ve yaşam koşullarındaki adaletsizliklerin başta ülkeler arasında, ama gelişmiş ekonomiler dahil, ülkeler içinde de yaygınlaştığı, yani yoksullukta küresel bir biteviyeleşmenin yayıldığı; ekolojik dengenin bozulması, iklim değişikliği, savaşlar, gıda ve enerji fiyatlarındaki hızlı ve aşırı artışların tehlike olarak kendini her gün daha yakından hissettirdiği bir dönemdeyiz. Sınır ötesi göçler, herhangi bir becerisi olmayan neredeyse sınırsız bir insan selini, özellikle herhangi bir hazırlığı olmayan ve "ucuz işgücü iyidir, daha ucuzu daha iyidir" sloganının şehvetine kapılmış bir takım "işadamlarının" sesinden başkasını duymayan hükümetlerin gözü önünde ülkelerin dahiline sürekli boşaltmakta. Yeterince beceri ve eğitim gerektiren iş imkanlarının kısıtlı olduğu, var olan işlerin çoğunlukla herhangi bir vasıf istemediği bir çağda, bilim ve teknolojinin sermayenin üretim araçlarında verimliliği artırma ve öncelikle insan gücünden tasarruf etme arzusuna uygun gelişimi ve nihayetinde servet ve gücün paylaşımındaki adaletsizliklerin büyümesi göz önüne alınca, eğer bir makas değişikliği yapılmazsa, gelecekte de durumun iyileşme ümidi yok.
Toprağın geçim kaynağı olmaktan çıktığı bir çağda, üretim sektörü yeterince gelişmiyor ve olan da otomasyonla giderek işgücünden tasarrufa yöneliyorsa, hizmet sektörü dahi bu insansızlaşmadan nasibini alıyorsa, buna karşılık nüfus hala artmaya devam ediyorsa ve eğitim sınıf atlama imkanını giderek daha az sağlıyorsa, işsizler hala tembellik veya yetersizlik damgasıyla küçümsenebilir ve istatistik oyunlarıyla görmezden gelinebilir mi? Toprağa bağlı köleliği kaldıralı neredeyse iki yüzyıl olan insanoğlunun bunca değişim ve dönüşüm yaşandıktan sonra, ilerleyip geldiği nokta bu mu?
Gelir, günümüzde, geçimi sağlamanın yanında iletişim araçlarına sahip olmayı, ulaşıma erişebilmeyi, değişen iş ortamının gerektirdiği ömür boyu eğitime erişimi, sağlıklı bir yaşam sürebilmek için ihtiyaç duyulanları sağlayabilmeli kanımca. Soru şu o zaman: Bu koşullarda asgari ücret günde sadece üç öğün yemek karşılığı olabilir mi? Böyle kalabilir mi? Kalırsa, hangi düzende?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder