20 Kasım 2025 Perşembe

Halk Sağlığı - Plastikler sizin sandığınız gibi geri dönüşmüyor. Neden mi?

 

Plastik ürünler tek bir kimyasaldan üretilmiyor; içlerinde boyalar, plastikleştiriciler gibi birçok katkı maddesi bulunuyor. Ayrıca tek bir plastik türü yok. PET, PVC vs bir çok çeşidi var. Bu farklı bileşenli plastiklerin ayrı ayrı geridönüştürülmesi gerekiyor ki tahmin edilebileceği gibi bu zahmetli ve tabii pahalı bir iş. Yine alüminyum, kağıt ve cam atıklardan farklı olarak, geridönüştürülen plastiğin kalitesi düşüyor ve su şişelerinde kullanılan polietilen bile genellikle halı, giysi gibi tekrar geridönüştürülemez malzemelerin imalatında kullanılıyor. Oysa hammaddeden yeni plastik üretmek çok ucuz. Yani üreticiler için atık plastikleri toplamak, geri almak, işleyip ürüne dönüştürmek pahalı geliyor. Bu nedenle, günümüzde atık plastiklerin çok az bir bölümü geridönüştürülüyor. Örneğin ABD'de çöpe atılan plastiklerin sadece %5-6'sı tekrar kullanılıyor. Toplam üretimin 2020 yılında 473 milyon ton olduğunu, plastiklerin doğada yok olmadığını ve son 70 yılda toplam 10 milyar metrik ton plastik üretildiğini düşünürseniz, çevremizin, denizlerimizin, doğamızın neden plastik atıklarla dolu olduğunu anlarsınız. Ayrıca plastikler güneşin UV ışınları etkisiyle ufalanıp parçalansalar bile mikroplastikler şeklinde suyumuza, gıdalarımıza karışıyor, beyin, böbrek, kalp, damarlar gibi iç organlarımıza yerleşiyor, sağlığımızı tehdit ediyor.

Kaynak: Gardiner, B. & Scientific American. (2025, Aralık 1). How the Fossil-Fuel Industry’s Pivot to Plastic Is Polluting Our Planet. Scientific American.

Hiç yorum yok: